Alarm ve başka ihtar sinyallerinin rengi neden daima kırmızıdır

Trafik ışıklarından ambulans ve polis aracı sirenlerine kadar kırmızı, dünyamızda her yerde bulunan bir renktir.

Uyarı işaretlerinde kırmızı rengin seçilmesi, kestirim ettiğiniz kadar kolay bir tercih değil. Bunun ardında, kırmızı rengin özel olması yatıyor.

Trafik sinyallerinden alarm zillerine, tren istasyonundaki müdafaaların kırmızı bayrağından, frene basıldığında bir aracın art lambalarına kadar, kırmızı her yerde karşımıza çıkıyor.

Kırmızıyı bu kadar özel yapan ne

Öncelikle kırmızı rengin, beyaz renkli ışık dalgalarının bölünmesi nedeniyle oluşan görünür ışık spektrumunun bir bileşeni olduğunu bilmemiz gerekiyor.

Bu ışık dalgalarının, dalga uzunluğu ismi verilen bir özelliği var. Işığın dalga teorisine nazaran, rastgele bir dalganın dalga uzunluğu (lambda: λ) , birbirini takip eden iki zirve (üst zirve noktası) yahut birbirini izleyen iki çukur (alt zirve noktası) ortasındaki uzaklıktır. Dalga uzunluğu, dalganın suratı ile frekansının çarpılmasıyla hesaplanır.

Kırmızı rengi özel yapan şey: Saçılma

Kırmızının bir tehlike yahut ikaz sinyali olarak neden seçildiğinin karşılığı, saçılma denen bir kavramda gizli.

Saçılma; ışığın toz, gaz molekülleri yahut su buharı üzere bir pürüze çarptığında düz yolundan sapması olgusudur. Işık demeti, ortamda bulunan parçacıklarla etkileşime girdikten sonra farklı istikametlere dağılır.

Rayleigh saçılması ismi verilen bu saçılma fenomenini açıklayan bir yasa vardır. Bu yasa, ışığın saçılmasının ışığın dalga uzunluğunun dördüncü kuvvetiyle karşıt orantılı olduğunu belirtir.

Bir düşünün… Tehlike sinyalimizin yahut alarmlarımızın uzaktan görünmesini istiyor muyuz? Evet.

Bu nedenle, tehlike yahut alarm sinyalleri üzere dikkat çekmesi gereken tüm değerli sinyallerde, insanların haberdar olabilmesi ve aksiliklerin önüne geçilebilmesi için uzaktan görülebilecek bir renk kullanmalıdır.

Bu nedenle çok fazla dağılmayan ve insanların görünür aralığında olan ışığa muhtaçlığımız var: Kırmızı renk.

Elektromanyetik spektrumdan, beşerler tarafından görülebilen aralığa ışığın “görünür aralığı” denir. Bu aralık mavi renkten (en düşük dalga uzunluğuna sahip) kırmızı renge (en yüksek dalga uzunluğuna sahip) kadar uzanır.

Kırmızı ışığın dalga uzunluğu yaklaşık 620-750 nm’dir. Saçılma Yasası, en uzun dalga uzunluğunun en az saçılacağını belirtir. Kırmızı, bu şartların her ikisini de karşılar.

İnsanların görünür aralığında olan kırmızı, tıpkı vakitte en yüksek dalga uzunluğuna sahiptir ve bu da onu en az dağılan renk yapar.

İnsanların görüşü; sis, yağmur ve duman üzere durumlardan etkilenebilir. Bu nedenle, tehlike yahut alarm sinyalleri, etrafın görüşü düşük olsa bile görünür durumda kalmalıdır.

Sinyalin daha büyük bir araya ulaşması için daha az saçılması gerekir. Bu nedenle, daha az saçılması ve sis, duman vb. ortamlardan kolaylıkla geçmesi için dalga uzunluğunun yüksek olması gerekir. İşte tam da bu yüzden kırmızı renk tercih edilir.

İnsan beyninde kırmızının yeri

Frontiers in Human Neuroscience mecmuasında yayınlanan farklı bir araştırma , kırmızı rengi duygusal bir bağlamda ele alıyor.

Motor yansılar, insan zihninin ve bedeninin her türlü ihtara verdiği reaksiyona deniyor. Yapılan çalışmada, bir motor cevaptan çabucak evvel yahut sırasında kırmızı rengin görülmesinin, cevabın gücünü ve suratını arttırdığı tespit edildi.

Bununla birlikte, öbür bir çalışma, bir motor misyondan evvel kırmızı rengi görmenin aslında motor yansıları engellediğini buldu ve araştırmacılar bunun dehşetin ortaya çıkması nedeniyle olduğunu öne sürüyor.

Dahası, kırmızı rengin his uyandıran özelliklere sahip olduğu görülüyor. Ateşin, kanın, öfkenin ve bazen de zehirli yahut tehlikeli hayvanların rengi olduğu için, beşerler kırmızıya olumsuz ve tehlikeli bakıyor.

Bu nedenle insan zihni, bu rengi gördüğünde çabucak devreye giriyor ve kendi kendini uyarıyor.