Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nden Dr. Halit Kuşku, müsilajın ultrasonik ses dalgalarıyla ayrışabileceğini söyledi.
Müsilaj, Çanakkale ve İstanbul boğazlarında bilhassa geçen yıl ağır olarak görülmüş; deniz ekosistemlerini tehdit eden bu durum, doğal hayatı ve turizm potansiyelini olumsuz etkilemişti. Deniz yüzeyindeki müsilaj, çeşitli metotlarla toplanarak bertaraf edildi, bir müddet sonra da tesirini kaybetti.
Bu yıl müsilaj kâbusunun yine ortaya çıkmasından kaygı edilirken, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi’nde müsilaj ile gayrette usul geliştirildi. Dr. Halit Kuşku, müsilaja en kısa müddette ve ekonomik halde nasıl müdahale edilebileceği konusunda 1,5 yıl süren bilimsel çalışma yürüttü.
Yazdığı, ‘Sonikasyonun Maruz Kalma Müddetinin Müsilajın Fizikî Dağılımı Üzerindeki Tesirleri: Bir Ön Çalışma’ (Effects of Exposure Time of Sonication on Physical Dispersal of Mucilage: A Preliminary Study) isimli makale ise milletlerarası hakemli mecmuada bilimsel çalışma olarak nisanda yayımlandı.
“ACİL AKSİYON PLANI OLARAK DEĞERLENDİRİLMELİ”
Çanakkale Boğazı’ndan toplanan müsilaj örneklerine laboratuvar ortamında ultrasonik ses frekansları verdiklerini söyleyen Dr. Halit Kuşku, ultrasonik titreşim (sonikasyon) tarafından üretilen 40 kHz frekansın, kolloidal yapı üzerinde vakte bağlı yıkıcı tesir gösterdiğini belirtti.
60 dakikalık 40 kHz frekanslı ultrasonik dalganın deniz yüzeyindeki müsilaj birikiminin, yüzde 50 oranında dağılmasında tesirli olabileceğini kaydeden Kuşku şu bilgileri verdi:
“Müsilaj; Marmara Denizi, İstanbul ve Çanakkale boğazları ile Kuzey Ege’de görüldü. Biz Çanakkale Boğazı’ndan almış olduğumuz örnekleri laboratuvarlarımızda inceleyerek, onlara ultrasonik ses frekansları ilettik. 60 dakika, 30 dakika, 15 dakikalık iletimler sonucunda müsilaj ayrıştı. 60 dakika sonucunda yüzde 50 oranında fizikî ayrışmaya uğradı ve o yoğunluk özelliğini kaybettiği gözlemlendi. 40 kHz ultrasonik dalgalar sonucunda müsilaj fizikî olarak kimyasal yapısı bozulmadan ayrışmaya uğradı. Ağır tutucu özelliğini ve o yüzeyde kaplayıcı özelliğini kısmen de olsa kaybetti.”
Bu uygulamanın acil hareket planı olarak değerlendirilmesini de öneren Dr. Kuşku, “Önceki periyotlarda müsilaja kıyıdan müdahale edilmiş ve kıyıda yoğunluk oluşturan müsilaj katmanı toplanarak farklı bir noktaya transfer edilmiştir. Biz bu transferi gerçekleştirmeden, çok yüksek maliyetlerin içine girmeden daha evvel uygulanmamış bir yolu öneriyoruz” dedi. (DHA)